چگونه یک پایان بندی مناسب برای محتوا بنویسیم؟

یک محتوا نویس در نگارش متن‌های خود با چالش‌های متعدد و متفاوتی روبروست. یکی از این چالش‌ها هم، پایان بندی مناسب برای محتواست. یک تولید کننده محتوا ممکن است محتوایش را به شیوه‌ای جذاب آغاز کند؛ به خوبی آن را ادامه دهد و در نهایت با این سؤال روبرو شود: پایان بندی محتوا چگونه باید باشد؟

ما در مطالب پیشین درباره ساختار محتوا و بخش‌های مختلف آن صحبت کرده‌ایم. از اهمیت مقدمه گفتیم، درباره ویژگی‌های بدنه اصلی متن توضیح دادیم و حال به بیان مشخصه‌های پایان بندی محتوا رسیده‌ایم.

در ادامه این مطلب قصد داریم از اهمیت پایان بندی بگوییم؛ سپس چگونگی آن را بررسی می‌کنیم. در نهایت هم ویژگی‌های یک پایان بندی محتوای خوب را مرور می‌کنیم.

چرا پایان بندی محتوا اهمیت زیادی دارد؟

پایان بندی محتوا، بخشی است که معمولاً در آن خلاصه‌ای از مطالب ارائه شده یا به نتیجه گیری پرداخته می‌شود. با نوشتن یک پایان بندی خوب برای محتوای خود می‌توانیم آخرین کار لازم برای تاثیرگذاری نهایی را انجام بدهیم.

یک محتوا نویس حرفه‌ای مقدمه را به گونه‌ای طراحی می‌کند که در مخاطب خود، سؤال و دغدغه ایجاد کند. سپس در ادامه در بدنه اصلی محتوا به ارائه راهکارهای آن پرسش و دغدغه می‌پردازد. پس از ارائه راهکارها و همراه کردن مخاطب، در پایان بندی محتوا نوبت به هدایت کاربر به هدف نهایی از نگارش محتوا می‌رسد.

یک پایان بندی خوب می‌تواند مخاطب را به همان مقصدی که محتوا نویس مد نظر داشته برساند. این موضوع در مورد همه اشکال محتوایی صدق می‌کند. به عنوان مثال، شما وقتی یک فیلم را هم تماشا می‌کنید، به دنبال آن هستید که ببینید آخر قصه چه می‌شود.

یک فیلم، حتی با وجود داستان و پردازش خوب، اگر پایان بندی نامناسب و گنگی داشته باشد، نمی‌تواند رضایت مخاطب را جلب کند. محتوای متنی نیز چنین است؛ حتی اگر تمام نکات لازم را در نگارش مقدمه و بدنه اصلی رعایت کرده باشید، اگر نتوانید محتوا را به شیوه‌ای درست به پایان برسانید، در اثرگذاری کامل ناکام خواهید بود.

اهمیت پایان بندی را می‌توان در نکات زیر خلاصه کرد:

• پایان بندی خوب می‌تواند مخاطب را برای درگیر شدن با محتوا و نظر گذاشتن ترغیب کند.
• بهترین بخش از محتوا برای دعوت به عمل یا Call to Action بخش پایانی آن است؛ یک پایان بندی خوب به مخاطب این انگیزه را می‌دهد که آن محتوا را با دیگران به اشتراک بگذارد.
• برای سایت‌های فروشگاهی، در بخش پایان بندی می‌توان مشتری را به خرید کالا یا محصول دعوت کرد.
• در پایان بندی محتوا، با نتیجه گیری از مطالب ارائه شده می‌توان مخاطب را به پاسخ نهایی رساند.

پایان بندی محتوا چگونه باید باشد؟

اینک که با اهمیت پایان بندی محتوا آشنا شدیم، به این پرسش می‌پردازیم که پایان بندی محتوا چگونه باید باشد؟

پایان بندی بخشی است که در انتهای محتوا آمده و تکمیل کننده مطالب پیشین است. در پایان بندی باید مخاطب را سمت هدفی که از نوشتن محتوا داشته‌ایم، هدایت کنیم و مسیری که در پیش روی او قرار داده بودیم به پایان برسانیم.

در پایان بندی محتوا باید تا حد امکان شفاف و واضح سخت گفت. باید تا جایی که می‌شود از ابهام و گنگی دوری کرد و سؤالات بیشتری را برای مخاطب ایجاد نکرد. بهترین جا برای ایجاد پرسش در ذهن مخاطب، مقدمه است. پایان بندی، جایی است که باید درباره پاسخ آن پرسش‌ها به نتیجه برسیم.

یک شیوه مرسوم در نوشتن پایان بندی محتوا، مرور مطالب ارائه شده است. این کار به مخاطب کمک می‌کند تا بهتر و راحت‌تر به جمع بندی برسد و تمام مطالب نیز یک بار در ذهنش دوره بشود. بسیاری از نویسندگان محتوا در بخش پایان بندی بیشتر به مرور مطالب می‌پردازند تا نتیجه گیری از آن‌ها.

مطلب مهم دیگری که درباره پایان بندی می‌توان بیان کرد، تأثیر آن در همراه کردن مخاطب است. برای این کار می‌توان در پایان مطلب، مخاطب را به نظر دادن، به اشتراک گذاشتن مطلب، خرید و یا هر هدف دیگری که از نوشتن محتوا داشته‌ایم دعوت کنیم. این دعوت مخاطب به انجام یک کار زمانی بیشترین تأثیر را دارد که در پایان بندی محتوا قرار بگیرد.

روش‌هایی برای نوشتن یک پایان بندی محتوای جذاب

همان طور که در ابتدای این مطلب گفتیم، نوشتن پایان بندی یک چالش اساسی در پیش روی محتوا نویس است. کلید اصلی غلبه بر این چالش، خلاقیت و بهره گیری از تجارب پیشین است.

با این حال، روش‌ها و تکنیک‌هایی وجود دارند که نوشتن پایان بندی محتوا را آسان‌تر می‌کنند. با به کارگیری این روش‌ها هم کار محتوا نویس برای به پایان رساندن محتوا آسان‌تر می‌شود، هم پایان بندی جذاب‌تری به مخاطب ارائه می‌گردد.

از جمله مهم‌ترین روش‌ها و تکنیک‌های نوشتن پایان بندی محتوا می‌توان به این موارد اشاره کرد:

دعوت به اقدام با سؤال کردن

پیش از این گفتیم که پایان بندی، جای ایجاد ابهام یا مطرح کردن سؤالات بیشتر در ذهن مخاطب نیست. اما سوالاتی که با آن‌ها می‌توان مخاطب را به انجام یک کار ترغیب کرد، مشمول این موضوع نمی‌شوند.

یکی از بهترین روش‌ها برای نوشتن پایان بندی محتوا آن است که از مخاطب خود سؤال بپرسید؛ سوالی که او برای پاسخ دادن به آن برای خواندن سایر مطالب سایتتان ترغیب شده یا زیر همان مطلب سایت کامنت بگذارد. با مطرح کردن چنین سوالاتی تعامل مخاطبان را با مطالب به طرز چشمگیری افزایش می‌دهید.

سعی کنید سوالاتی را مطرح کنید که مرتبط با نتیجه گیری مطالبتان باشند. یا این که سوالاتی را مطرح کنید که  نظر و سلیقه مخاطب را هدف قرار می‌دهند؛ سوالاتی مانند این موارد می‌توانند مفید واقع شوند:

• نظر شما درباره … چیست؟
• آیا با نتیجه گیری ارائه شده موافق هستید؟
• آیا می‌توانید به شیوه دیگری از این مطلب نتیجه گیری کنید؟

ارائه راهکار

یکی از روش‌های بسیار مرسوم برای پایان بندی محتوا، ارائه راهکار است. در واقع ما در بدنه اصلی محتوا نیز به ارائه توضیحات لازم پرداخته‌ایم و راهکارهایی را هم در رابطه با پرسش زیربنایی مطرح کرده‌ایم. اما پایان بندی جایی است که تمام مطالب و راهکارهای ارائه شده را تکمیل می‌کنیم.

استفاده از روش «ارائه راهکار» مخصوصاً زمانی مفید است که محتوای شما مرتبط با یک مسئله یا مشکل عمومی باشد. به این ترتیب اگر بتوانید راهکاری برای آن مسئله ارائه کنید، محتوای خود را به بهترین شکل به یک محتوای کاربردی تبدیل کرده‌اید.

در واقع اگر مسئله‌ای را مطرح کنید و برای آن راهکاری پیشنهاد ندهید، کار خود را ناقص انجام داده‌اید. بیان کردن مسئله‌ای که به احتمال بسیار زیاد مخاطبانتان هم با آن درگیر هستند هنر نیست؛ بلکه باید بتوان راهکاری برای آن مسئله مطرح کرد.

در چنین محتواهایی می‌توانید در بدنه اصلی چندین راهکار را مطرح کنید و درباره آن‌ها توضیح بدهید. سپس در بخش پایان بندی، آن راهکارها را با هم مقایسه کنید؛ در نهایت هم موارد بهتر را مشخص کرده و آن‌ها را به مخاطب خود پیشنهاد کنید.

مرور نکات و مطالب ارائه شده

یکی دیگر از روش‌های بسیار مناسب برای نوشتن پایان بندی محتوا، مرور نکات ارائه شده است. این راه با وجود آسان بودن، تاثیرگذاری بالایی داشته و محبوبیت مطلب را در نزد مخاطب افزایش می‌دهد. مخصوصاً اگر مطلبی که نوشته‌اید طولانی و بلند باشد.

واقعیت آن است که امروزه بسیاری از کاربران اینترنتی حوصله خواندن مطالب بلند را ندارند. آن‌ها می‌خواهند هر چه سریعتر به نتیجه برسند و پاسخ مورد نظر را بیابند. در چنین شرایطی می‌توان با مرور نکات و مطالب ارائه شده به صورت لیستی فشرده، رضایت این دسته از مخاطبان را هم جلب کرد.

اگر مطالب خود را به صورت یک لیست بولت دار جمع بندی کنید، مخاطبتان را مستقیم به نتیجه گیری نهایی هدایت کرده‌اید. با اندکی هنر و خلاقیت، ممکن است حتی بتوانید کاربر را برای برگشتن و خواندن کامل متن هم ترغیب کنید.

پایان بندی کوتاه، مختصر و مفید

اگر در بدنه اصلی متن خود به اندازه کافی به ارائه توضیحات لازم پرداخته‌اید، بهتر است پایان بندی کوتاهی داشته باشید. وقتی بدنه اصلی متن طولانی است و در آن جزییات ذکر شده‌اند، از پایان بندی مفصل باید پرهیز شود.

معمولاً بخش‌های پایان بندی، بخش‌های نسبتاً کوتاهی هستند که محتوا را به نتیجه نهایی می‌رسانند. با این حال اگر محتوایاتن به گونه‌ای است که می‌تواند با چند جمله یا یک پاراگراف کوتاه آن را به نتیجه برسانید، بهتر است در پایان بندی پرحرفی نکنید.

هدایت مخاطب به سوی سایر مطالب

این یکی از تکنیک‌های بسیار کاربردی در نگارش محتوای سایت‌هاست. استفاده از این روش، مخصوصاً در مواقعی پیشنهاد می‌شود که محتواهایی سریالی درباره یک موضوع تولید کرده‌اید. با این کار می‌توانید چندین محتوای مرتبط در سایت خود را به هم مرتبط کنید.

این کار هم به نفع مخاطب شماست و هم به نفع سایتتان. مخاطب با خواندن چندین مطلب حول محور یک موضوع به پاسخ کامل‌تر و جامع‌تری دست می‌یابد. از سوی دیگر حضور بیشتر کاربر روی سایت و بازدید او از مطالبتان به بهبود رتبه سایت شما نیز کمک می‌کند.

اگر موضوعی که برای تولید محتوا انتخاب کرده‌اید مفصل و جامع است، استفاده از این روش توصیه می‌شود. موضوع مورد نظر را به چند موضوع فرعی‌تر تقسیم و برای هر کدام، یک محتوای اختصاصی بنویسید. سپس می‌توانید در بخش پایان بندی مخاطب را به سوی یکی دیگر از این مطالب مرتبط هدایت کنید و لینک آن را هم در اختیارش بگذارید.

نتیجه گیری

پایان بندی یکی از مهم‌ترین بخش‌های محتواست و نگارش آن می‌تواند بسیار چالش برانگیز باشد. بدون یک پایان بندی خوب، محتوا به سرانجام نرسیده و ناقص می‌ماند. به همین دلیل لازم است به دنبال یک مقدمه و بدنه اصلی خوب، یک پایان بندی جامع هم برای محتوا داشته باشیم.

تکنیک‌ها و روش‌های مختلفی برای نوشتن پایان بندی محتوا وجود دارد. از جمله بهترین روش‌های پایان بندی محتوا می‌توان به

• مرور نکات و مطالب ارائه شده
• ارائه راهکارهای پیشنهادی
• دعوت به اقدام با سؤال
• پایان بندی کوتاه و خلاصه
• و لینک دهی و هدایت مخاطب به سایر مطالب

اشاره کرد. هر یک از این روش‌ها در صورت استفاده در جایگاه مناسب می‌تواند تاثیرگذاری بسیار بالایی داشته باشد.